راههای کم کردن مشکلات مفصلی
چگونه مي‌توان مشكلات مفاصل را كم كرد؟
چگونه مي‌توان مشكلات مفاصل را كم كرد؟
ابتدا بايد به نحوة فعاليت روزانه و رفتار با مفاصل دقت كرد. به عنوان مثال بايد به نحوة بلند كردن كتري يا برداشتن پارچ آب يا آب كشيدن لباسها توجه كرد. اينكه چگونه اين فعاليتها باعث فشار برروي مفاصل انگشتان مي‌شوند و آيا با عث افزايش درد در مفاصل مي‌شوند يا نه. سپس بايد بدنبال راهي بود كه اين فشار را كمتر كرد. مثلاً گرفتن كتري با دو دست يا استفاده از پارچ آب سبكتر مي‌توانند به كاهش فشار مفاصل كمك نمايند.
اكثر افراد تنها هنگامي كه مفاصل است دچار التهاب شده و دردناك است به مفاصل فشار كمتري وارد مي‌كنند وپس از بهتر شدن درد دوباره فشار زيادي به مفاصل وارد مي‌كنند. توجه به اين نكته ضروري است كه بايد بطور پيوسته مراقب مفاصل بود. به اعمالي كه باعث وارد شدن فشار كمتري به مفصل ميِ‌شود«روشهاي حفظ مفصل» گفته شده و اين كارها نه تنها در افراد مبتلا به رماتيسم مفصلي بلكه در كليه افراد توصيه مي‌شوند. حفظ مفصل به معني عدم استفاده از مفاصل نمي‌باشد.
بلكه منظور استفاده صحيح از مفاصل است. اصول حفظ مفصل شامل موارد زير است:
1. به هر گونه درد در مفصل و اعمالي كه باعث ايجاد درد در مفصل مي‌شوند توجه شود.
2. -سعي شود بجاي وارد شدن فشار به يك يا چند مفصل محدود آنرا بين تعداد زيادتري مفصل توزيع كرد
3. -حداكثر سعي شود از مفاصل بزرگتر و قويتر استفاده شود.
4. از قراردادن مفاصل در حالتهائي كه شبيه بد شكلي‌هاي مربوط به رماتيسم مفصلي است خوداري شود.
5. از محكم گرفتن اجسام خودداري شود.
6. فعاليتهاي روزانه بصورت ناگهاني و در مدت كوتاه انجام نشوند.
هر مفصل در وضعيت خاصي بيشترين پايداري خود را دارد حتي الامكان بايد كارها به نحوي انجام شود كه مفصل در پايدار ترين وضعيت خود باشد.
درد :
وارد آوردن فشار بيش از حد به مفاصل باعث ايجاد درد مي‌شود. بايد به پيدا شدن و شديدتر شدن درد دقت كرد و فشار وارده به مفاصل راكم كرد. گاهي استفاده از اسپيلينت براي كاهش درد ضروري مي‌باشد. بسياري از اسپلينتهاي ساخته شده و موجود در بازار معمولاً زاويه‌هاي استانداردي نداشته وبايد زاويه آنها را تنظيم كرد. در صورت لزوم اسپيلينتهاي با قالب دست ساخته مي‌شوند. برخي از اسپيلينتها به دست و انگشتان استراحت داده و باعث كاهش تورم و درد مي‌شوند.
كاهش فشار بروري يك مفصل
بايد به دو اصل كلي در اين زمينه توجه كرد:
1. تا حد امكان بجاي استفاده از يك دست از هر دو دست استفاده شود.
2. براي جابجايي اجسام، تماس دستها با جسم تا آنجا كه ممكن است بيشتر باشد. بعنوان مثال برداشتن پارچ با يك دست باعث ايجاد فشار به مفاصل و مچ مي‌شود اما برداشتن پارچ با دو دست باعث مي‌شود وزن پارچ بين دو دست تقسيم شود.
از طرف ديگر فاصله مفاصل تا پارچ كمتر شده و اين حالت از لحاظ بيومكانيك باعث مي‌شود فشار واردشده به هر مفصل نيز كمتر شود. براي روشن تر شدن مطلب فرض كنيم يك كتاب را با دستان كشيده بلند مي‌كنيم و سپس در حالتي كه دستها كنار بدن قرار گرفته از آنرا بلند مي‌كنيم. واضح است در حالتي كه دستها كشيده شده‌اند فشار بيشتري به مفاصل وارد مي‌شود.
عدم انجام اعمالي كه باعث ميِ‌شود مفاصل حالت بدشكلي به خود بگيرند.
با توجه كردن به اعمال روزانه مي‌توان دريافت كه چه حركاتي باعث مي‌شوند مفاصل بسمت حالت به شكلي پيشرفت نمايند. موارد زير بعنوان مثال آورده شده‌اند.
از حمل اجسام سنگين درحالتي كه مچ خم شده خودداري شود.
از بلند شدن برروي مفاصل دست خودداري شود.
از وضعيتي كه انگشتان بسمت انگشت كوچك قرار مي‌گيرند پرهيز شود.
از حالتي كه باعث پيچش درانگشتان يا دست مي‌شود پرهيز شود.
در حالت خوابيده به پشت از قراردادن بالشتك زير زانو خودداري شود.
در حالت خوابيده به پهلو يك بالشت بين دو پا قرار گيرد.
ارتفاع عصا تنظيم شود.
محكم نگرفتن اشياء:
محكم گرفتن اشياء باعث وارد آمدن فشار زيادي برروي مفاصل انگشتان مي‌شود. هنگام انجام اعمالي مثل نوشتن، قلاب بافي و يا استفاده از پيچ گوشتي فشار زيادي به مفاصل بند انگشتان وارد مي‌شود. استراحت دادن متناوب به دست در حين انجام اين اعمال و استفاده از وسايلي كه قطر دستگيره آنها بيشتر است به كاهش فشار به انگشتان و آسيب كمترآنها كمك مي‌نمايد. در صورت امكان استفاده از وسايل برقي بجاي وسايل دستي باعث كاهش ميزان فعاليت مفصل و فشار وارد شده به آن مي‌شود.
درمان اين بيماري چگونه است؟
پزشکان روشهاي زيادي جهت درمان اين بيماري دارند. اهداف درمان شامل موارد ذيل است تسکين و کاهش درد، کاهش تورم ، کاهش يا توقف روند تخريب مفاصل ، کمک به ايجاد احساس بهتر در فرد و حفظ فعاليت او مي باشد.
? برنامه درمان مي تواند شامل موارد زير باشد:
آموزش بيمار، برخورد و اقدامات صحيح خود بيمار با مشکلاتش و گروههاي حمايتي که به فرد کمک مي کنند. تا اطلاعات بيشتري در ارتباط با نحوه درمان، چگونگي انجام فعاليتهاي بدني و استراحت را داشته، نحوه بيان مشکلاتش را پيدا کند.
اين برنامه ها به بيمار کمک مي کنند تا نکات بيشتري را در ارتباط با بيماري خود و نحوه کاهش درد، احساس کنترل بيشتر بر بيماري، اعتماد به نفس و داشتن يک زندگي فعالتر، بياموزند.
درمانهايي که جهت بهبودي اين بيماري مورد استفاده قرار مي گيرند شامل تغيير در روش زندگي، داروها، جراحي ، مراجعات منظم به پزشک و روشهاي درماني جايگزين يا تکميلي مي باشند.
1- تغيير در روش زندگي : از جمله کارهايي که مي توان جهت درمان اين بيماري استفاده نمود تغيير در روش زندگي است که شامل ايجاد تعادل بين ميزان فعاليت و استراحت ، مراقبت از مفاصل کاهش استرس هاي رواني، استفاده از يک رژيم غذايي سالم مي باشد.
2- داروها : بسياري از بيماران مبتلا به روماتيسم مفصلي جهت درمان از دارو استفاده مي کنند. از داروها براي کاهش درد ، تورم و توقف روند بيماري به سمت بدتر شدن استفاده مي شود. دارويي که پزشک تجويز مي کند براساس سلامت عمومي بيمار، شدت بيماري و اينکه بيماري تا چه اندازه شديد خواهد شد و مدتي که بايد بيمار دارو بگيرد و اينکه دارو تا چه اندازه کارايي داشته و عوارض جانبي آن چه مي باشد، خواهد بود.
3- جراحي: روشهاي جراحي زيادي جهت درمان اين بيماري مورد استفاده قرار مي گيرد. از اين روش جهت تسکين درد، کمک به عملکرد بهتر مفاصل و عملکرد بهتر فرد در فعاليتهاي روزمره خود استفاده مي شود.
4- مراجعات منظم به پزشک : بسيار مهم مي باشد زيرا از اين طريق پزشک مي تواند ببيند آيا بيماري شديدتر شده و آيا دارو کمک کننده بوده است، عوارض جانبي داروها ظاهر شده اند و در صورت نياز داروها را عوض نمايد. اقداماتي که ممکن است نياز به انجام آن شود شامل: آزمايش خون، ادرار و عکسبرداري مي باشد.
5- روش درماني جايگزين : گاهي اوقات از رژيمهاي غذايي خاص ، ويتامينها و ساير روشهاي ديگر جهت درمان روماتيسم مفصلي استفاده مي شود. بعضي درمانها به کاهش استرس بيمار کمک مي کند. بسياري از اين روشها بي ضرر مي باشند و اما بايد گفت که اين روشها بطور کامل و دقيق مورد بررسي قرار نگرفته اند لذا قبل از استفاده از آنها حتماً بايد با پزشک مشورت شود.